Er wordt gelukkig flink gebouw in Oudewater. Ook de planontwikkeling komt op stoom. Oranje Bolwerk, Schuylenburcht, Wijngaardstraat, Westerwal. En in de toekomst Statenland en Kerkewetering.

Er doemen echter donkere wolken op boven de financien van de gemeente. De reserves zijn door grote tekorten op de jeugdzorg flink gekrompen. Gelukkig lijkt het Rijk bereid extra geld beschikbaar te stellen. De ChirstenUnie-SGP heeft helder aangegeven dat deze extra opbrengsten niet moeten ingezet worden voor nieuwe wensen, maar om de spaarpot aan te vullen. 

Lees hier de bijdragen van Vincent Bos aan de begrotingsraad:

Voorzitter!

Kent u het programma ‘Bouwval gezocht’? In dit programma worden mensen gevolgd die een klushuis hebben gekocht en gaan opknappen. Vaak zien we een gelukkig stel dat een – op het eerste oog – idyllisch jaren ’30 huis koopt. Van de buitenkant ziet het er leuk uit, maar zodra de deur open gaat stap je de jaren ’70 in: schrootjes, paars behang, opbouwstopcontacten. Met goede moed begint met met slopen, waarna zich meestal het ene na het nadere gebrek openbaart. Uiteraard asbest in het dak,  vaak ook rotte kozijnen en als de bewoners erge pech hebben zelfs zwam of betonrot!

Waarom begin ik hiermee, voorzitter? Toen ik mijn gedachten over deze algemene beschouwingen aan het papier toevertrouwde moest ik aan dit programma denken. 4 jaar geleden begon ik als ietwat groen lijsttrekker aan het avontuur om de Raad in te gaan. Als ik het nu bekijk min of meer zoals zo’n klussend echtpaar. Oudewater is zo’n jaren ’30 huis. Van de buitenkant ziet het er idyllisch uit, maar er moet heel veel gebeuren. Om maar niet te zwijgen over de grote gebreken die aan het licht kwamen. 

1. De buitenkant
Daar hoef ik in deze raadszaal eigenlijk niet bij stil te staan, want wij kennen allemaal onze prachtige stad. De vele vrijwilligers. De mantelzorgers, gisteren was het een dag met speciaal aandacht voor hen. De kartrekkers. De betrokken ondernemers. De verenigingen en kerken. De binnenstad. Het buitengebied. De parel die oudewater is. Wie wil daar niet wonen?! Wie wil daar niet aan bijdragen! 

Ook voor de gemeente geldt dit. We hadden en hebben een enthousiaste burgervader. Moedige wethouders proberen ambities te verwezenlijken. Maar toch viel aan de buitenkant al het een en ander op te merken. Coalitiebreuken. Samenwerken met Woerden. Woningnood. Uitgesteld onderhoud.

2.  Veel gebeuren
Daarom stond voor mij en mijn fractie 4 jaar geleden als een paal boven water dat Oudewater behoefte had aan daadkracht en stabiliteit. Betrouwbaar bestuur. Geen bestuurlijk gedoe maar aanpakken! En dat hebben we geweten voorzitter. Dat zien we ook in de begroting die voor ligt.

Eindelijk werd de lange Linschoten aangepakt. Eindelijk werd een waterbeleidsplan geschreven zodat de bewoners van de Lange Burchwal droge voeten houden. Eindelijk werd er klimaatbeleid gevoerd. Zodat wij onze kostbare schepping minder gaan uitputten. Eindelijk werd er ecologisch beleid gevoerd. Eindelijk werd er parkeerbeleid geformuleerd. Eindelijk vindt er straks besluitvorming plaats over Klepper, Zwembad. Eindelijk werd een maatschappelijke agenda opgesteld en een transitie in de jeugdzorg, dankzij Van Montfoort doorgevoerd. Eindelijk werd er gesproken en besloten over Westerwal, Oranje bolwerk, Schuylenburcht. Ja zelfs over Kerkwetering, bouwen buiten de Rode contour, ook in Hekendorp.

En daarom dank ik het college voor de afgelopen jaren waarin elk van de wethouders, maar ook de burgemeester, zich het vuur uit de sloffen heeft gelopen om dit soort lang lopende dossiers los te trekken. Het resultaat zien we in deze begroting.

Stuk voor stuk dossiers die al 20 jaar geleden opgelost hadden moeten zijn. Maar dat lukte niet. Hoe heeft dat kunnen gebeuren? Maar hoe kan het ook dat de reserveres niet werden aangevuld om grote investeringen te dekken, die je van mijlen ver aan kon zien komen? Het is me een raadsel voorzitter.

3. De gebreken
En de financien, noem dat maar onze kelder voorzitter. Met betonrot en zwam. Weerstandreserve en meerjarenperspectief. Een diep donker beeld zien we bij het meerjarenperspectief dat we in het slechte scenario zonder aanvullende middelen zien. Dat perspectief gaat niemand in de koude kleren zitten.De oorzaak van deze slechte indicatoren? Een woord: decentralisaties. En dan vooral de financiering die daarbij tekort schiet. Want natuurlijk moet zorg zo dicht mogelijk bij de kwetsbare geleverd worden. Daar gaat het niet om. Maar dan moet er adequaat gefinancierd worden en mogen er geen irreële eisen gesteld worden, zoals een abonnementstarief zonder vergoeding. Het perverse effect dat bovenbemiddelde huishoudens nu een beroep op de gemeente doen moet van tafel. Daarom dienen wij van harte het amendement om een vorm van inkomenstoetsing toe te passen mede in. 

De afgelopen jaren hebben de jaarverslagen diepe kraters in de reserve geslagen. En voorzitter, deze raad heeft in de afgelopen decennia verzuimd goede reserveringen aan te leggen voor grote voorzieningen als verenigingshuizen en sportaccomodaties. Klepper en Zwembad in goed Nederlands. Maar laten we ook niet het waterbeleidsplan vergeten dat nu een forse verzwaring van lasten van Oudewater betekent. Daarover gesproken voorzitter. Ik stel voor om de lastenverzwaring uit de financiele heroriëntatie niet nu in te boeken, maar pas in 2025. De stijging van de rioolheffing dit jaar is al fors, om droge voeten te houden. Laten we die stijging niet nog hoger maken dit jaar. 

[Amendment]

Maar er is licht aan de horizon. Het Rijk lijkt genegen extra jeugdmiddelen beschikbaar te stellen. En de herverkaveling van het gemeentefonds biedt goed perspectief voor Oudewater. De septembercirculaire valt zeer positief uit. Maardeze posten zijn er nog niet. Daarom staan deze ook niet genoemd in het meerjarenperspectief.

Moeten we nu dan maar, om onze reserve te spekken een definitieve streep trekken door basisvoorzienening als sport en bijeenkomen? Daardoor een goed gemeentelijk bankboekje verkrijgen, maar de samenleving forse tikken uitdelen?  Wij delen de lijn van het college: daarmee nog wachten. En dat is inderdaad balanceren op een slap koord. En wij staan niet te springen om zulk beleid. Want deugdelijk, dat kunnen we het nauwelijks noemen. Maar het alternatief is erger. En indien nodig zullen we de lastige beslissingen bij een herziene begroting in 2022 moeten nemen.

Daar gaan we natuurlijk niet van uit. Maar we moeten wel aan de bak met de reserve voorzitter. Ik onderstreep daarom beslispunt 4: het positieve effect van de septembercirculaire aan de algemene reserve toe te voegen. En dat moet ook gelden voor de opbrengsten van Eiber en Kerkwetering. Daar moet deze Raad en haar opvolger van doordrongen zijn. Zodat de risico’s weer beheersbaar zijn.

Nog twee punten die ik graag toevoeg aan de begroting die we voor ons zien.

Betrouwbaar bestuur, waar wij voor staan, betekent ook transparantie. Van de raadsvergaderingen. De drempel om die bij te wonen moet zo laag mogelijk zijn. Daarom wil ik voorstellen, om net als in de coronaperiode, de vergaderingen met beeld en geluid uit te zenden. Zodat iedereen makkelijk mee kan kijken. En ook non-verbale communicatie wordt vastgelegd. Dat kan echter in vele vormen en maten, ik las zelfs van gemeenten met meerdere camera’s en hele systemen. Daarom wil ik hier een onderzoek van maken om verschillende opties goed af te wegen. Een besluit kan dan in de kadernota worden verwerkt. Of eerder worden gedekt uit ons fractiebudget.

[MOTIE]

Voorzitter, ik wil ook graag het ecologisch beheer van de bermen noemen. Dat kan op breed draagvlak in deze raad rekenen. Maar de balans tussen ecologie, veiligheid en representativiteit moet er wel zijn. En deze is nu zoek op de Vierbergenwegweg. Daarom stelt mijn fractie voor deze weer op reguliere wijze te beheren. Het college verklaarde in antwoorden zelfs dat dit goedkoper is dan ecologisch. En we kunnen altijd nog kijken naar een ‘bermenruil’: op zoek naar een betere locatie waar nu nog wel regulier beheerd wordt.

[Motie vierbergenweg]

Ik eindig met een verzoek aan u voorzitter. In al uw daadkracht heeft u besloten een vlaggenstandaard aan te schaffen voor de Oudewaterse, Utrechtse en Nederlandse vlag. Dat spreekt mij zeer aan. De vlag is toch een symbool waar we ons allen onder mogen scharen, dat schept verbondenheid. Zou u die prachtige vlaggnestandaard nu niet ook bij de gemeenteraadsvergadering kunnen plaatsen? En niet alleen standaard de OUdewaterse maar ook Nederlandse vlag te laten wapperen?

Afronding
Voorzitter, het wordt financieel een spannend jaar. Komt de zilvervloot binnen, of niet? Dat wordt spannend. Moeten we alsnog bezuinigen, of levert het Rijk eindelijk boter bij de vis? Als ik nog even mag teruggrijpen op bouwval gezocht: vaak zien we aan het einde van de verbouwing een gelukkig echtpaar in een huis dat (bijna) af is, maar zijn ze wel blut. Sparen dus, om het helemaal tip top in orde te maken.

Ik wens het college en onze ambtenaren veel succes en Gods zegen toe bij het uitvoeren van deze begroting.